
والدین در امور مدرسه مشارکت نمیکنند؟ (راهکارهای عملی و جدید)
رابطه میان خانه و مدرسه، دو ستون اصلی هستند که پل موفقیت تحصیلی و رشد شخصیتی هر دانشآموز بر روی آنها بنا میشود. تحقیقات آموزشی به طور پیوسته نشان میدهند زمانی که والدین به طور معناداری در فرآیند آموزش فرزند خود مشارکت میکنند، نتایج شگفتانگیزی رخ میدهد؛ از بهبود نمرات و افزایش انگیزه گرفته تا کاهش مشکلات رفتاری و حضور منظمتر در مدرسه. با این حال، مفهوم (مشارکت والدین) اغلب به اشتباه، به حضور فیزیکی در جلسات یا کمک مالی به مدرسه تقلیل داده میشود. راز ایجاد یک پیوند واقعی و پایدار، در ایجاد یک شراکت حقیقی نهفته است؛ رابطهای که بر پایه اعتماد متقابل، احترام دوجانبه و یک جریان ارتباطی پویا و دوطرفه استوار باشد. این راهنما به بررسی راهکارهای عملی برای ساختن این پل مستحکم میان خانه و مدرسه میپردازد.
بخش اول: تغییر نگرش؛ از اطلاعرسانی یکطرفه به گفتگوی دوطرفه
نخستین گام برای تقویت این مشارکت، یک تغییر بنیادین در فلسفه ارتباطی مدرسه است. مدل سنتی که در آن مدرسه به عنوان منبع دانش، به طور یکطرفه اطلاعات را در قالب کارنامه، اطلاعیه یا خبرنامه برای والدین (ارسال) میکند، دیگر کارآمد نیست. این رویکرد، والدین را در جایگاه یک دریافتکننده منفعل قرار میدهد. در مقابل، مدل نوین بر پایه ایجاد یک (گفتگوی) دوطرفه استوار است. در این مدل، مدرسه نه تنها اطلاعرسانی میکند، بلکه به طور فعال به دنبال شنیدن دیدگاهها، نگرانیها و دانش ارزشمند والدین درباره فرزندشان است. والدین، اولین و مهمترین معلمان فرزند خود هستند و اطلاعات منحصربهفردی در اختیار دارند که میتواند به تیم آموزشی مدرسه در جهت درک بهتر و حمایت مؤثرتر از دانشآموز کمک شایانی کند. این تغییر نگرش، شراکت را از یک الزام به یک دارایی ارزشمند تبدیل میکند.
بخش دوم: راهکارهای عملی برای ساختن پل میان خانه و مدرسه
ایجاد یک رابطه قوی نیازمند اقدامات عمدی و ساختاریافته از سوی مدرسه است. استراتژیهای زیر میتوانند به تحقق این هدف کمک کنند.
۱. ایجاد ارتباطات منظم، مثبت و پیشگیرانه
ارتباط مدرسه با خانه نباید تنها در زمان بروز مشکلات تحصیلی یا انضباطی برقرار شود. اگر اولین تماس یک معلم با والدین، حامل خبرهای منفی باشد، از همان ابتدا یک فضای تدافعی و پرتنش شکل میگیرد. استراتژی هوشمندانه، ایجاد یک (حساب بانکی رابطهای) از طریق برقراری تماسهای مثبت و پیشگیرانه است. در ابتدای سال تحصیلی، معلمان میتوانند با ارسال یک ایمیل خوشامدگویی یا یک تماس تلفنی کوتاه برای به اشتراک گذاشتن یک نکته مثبت درباره دانشآموز، این حساب را افتتاح کنند. استفاده از ابزارهای ارتباطی مدرن مانند اپلیکیشنهای کلاسی برای به اشتراک گذاشتن عکسها، اخبار خوب و پیشرفتهای کوچک، به والدین این حس را میدهد که در جریان جزئیات مثبت زندگی تحصیلی فرزندشان قرار دارند.
۲. فراهم کردن فرصتهای مشارکت متنوع و انعطافپذیر
بسیاری از والدین به دلیل محدودیتهای زمانی، شغلی یا فرهنگی، قادر به شرکت در جلسات سنتی انجمن اولیا و مربیان نیستند. یک مدرسه پذیرا، این واقعیت را درک کرده و فرصتهای مشارکت را به اشکال مختلف و انعطافپذیر ارائه میدهد. به جای یک مدل یکسان برای همه، باید یک (منوی مشارکت) در اختیار والدین قرار داد. برخی ممکن است بتوانند به عنوان داوطلب در یک اردوی علمی شرکت کنند، برخی دیگر ترجیح دهند از خانه در آمادهسازی وسایل کمکآموزشی کمک کنند. عدهای میتوانند به عنوان سخنران مهمان، تخصص شغلی خود را با دانشآموزان به اشتراک بگذارند و گروهی دیگر ممکن است در کارگاههای آموزشی آنلاین که در ساعات غیراداری برگزار میشود، شرکت کنند.
۳. توانمندسازی والدین به عنوان شریک آموزشی
بسیاری از والدین تمایل دارند به فرزندان خود در امور درسی کمک کنند، اما نمیدانند چگونه این کار را به طور مؤثر انجام دهند. مدرسه میتواند با برگزاری کارگاههای آموزشی عملی، والدین را به ابزارهای لازم برای این کار مجهز کند. موضوع این کارگاهها میتواند شامل موارد کاربردی مانند (روشهای آموزش خواندن در خانه)، (چگونه بدون دادن پاسخ مستقیم، در حل مسائل ریاضی به فرزندمان کمک کنیم؟) یا (آشنایی با فناوریهای آموزشی مورد استفاده در مدرسه) باشد. ارائه راهنماهای ساده، ویدیوهای آموزشی کوتاه یا برگههای فعالیت هفتگی که والدین بتوانند در خانه از آنها استفاده کنند، آنها را از یک ناظر نگران به یک شریک آموزشی فعال تبدیل میکند.
۴. ساختن یک محیط مدرسهای پذیرا و خوشامدگو
احساسی که والدین در هنگام ورود به مدرسه تجربه میکنند، تأثیر زیادی بر تمایل آنها به مشارکت دارد. فضای فیزیکی و عاطفی مدرسه باید برای همه خانوادهها خوشامدگو و به دور از قضاوت باشد. این امر با آموزش کارکنان دفتر مدرسه برای برخوردی گرم و محترمانه، نصب تابلوهای راهنما به زبانهای مختلف (در جوامع چندفرهنگی)، و ایجاد یک فضای مشخص به عنوان (اتاق اولیا) برای دسترسی به منابع و گفتگو، محقق میشود. برگزاری رویدادهای غیرر رسمی و کمفشار مانند (صبحانه با مدیر) یا (عصرانههای کلاسی)، فرصتهای ارزشمندی را برای گفتگوی صمیمانه و ایجاد روابط انسانی فراهم میآورد.
۵. دعوت از والدین برای به اشتراک گذاشتن دانش و فرهنگ خود
هر خانواده، گنجینهای از دانش، فرهنگ و تجربیات منحصربهفرد است. مدرسه باید به والدین نه به عنوان یک گروه نیازمند به کمک، بلکه به عنوان یک منبع ارزشمند برای غنیسازی فرآیند یادگیری نگاه کند. میتوان از والدین و اعضای جامعه محلی دعوت کرد تا به عنوان مهمان در کلاس حاضر شده و درباره فرهنگ، سنتها، شغل یا مهارتهای خاص خود با دانشآموزان صحبت کنند. این کار نه تنها محتوای آموزشی را برای دانشآموزان ملموستر و جذابتر میکند، بلکه به خانوادهها نشان میدهد که هویت و دانش آنها مورد احترام و قدردانی است و حس تعلق آنها به جامعه مدرسه را تقویت میکند.
۶. استفاده از معلمان به عنوان نقطه اصلی ارتباط
با وجود اهمیت تمام برنامههای مدرسهای، هسته اصلی شراکت خانه و مدرسه، رابطهای است که میان معلم و خانواده هر دانشآموز شکل میگیرد. مدیران مدارس باید با فراهم کردن زمان، منابع و آموزشهای لازم، معلمان را برای ساختن این روابط فردی توانمند سازند. برگزاری جلسات مؤثر اولیا و مربیان که در آن به جای گزارش یکطرفه، یک گفتگوی مشارکتی برای تعیین اهداف مشترک صورت میگیرد، بسیار حیاتی است. تعیین انتظارات شفاف برای ارتباطات (به عنوان مثال، پاسخ به ایمیلها در ۲۴ ساعت) و تشویق به برقراری ارتباطات منظم، به ایجاد یک رابطه مبتنی بر اعتماد و همکاری کمک شایانی میکند.
نتیجهگیری
ایجاد یک رابطه قوی میان خانه و مدرسه، یک پروژه کوتاهمدت نیست، بلکه یک فرآیند مستمر و یک سرمایهگذاری حیاتی برای آینده دانشآموزان است. راز موفقیت در این مسیر، حرکت از ارتباطات پراکنده و بحرانمحور به سمت ایجاد یک شراکت پایدار، مثبت و مبتنی بر گفتگوی دوطرفه است. زمانی که مدرسه درهای خود را به روی مشارکت واقعی خانوادهها باز میکند و به آنها به چشم شرکای برابر در سفر آموزشی فرزندشان نگاه میکند، یک نیروی همافزای قدرتمند ایجاد میشود. در چنین محیطی، دانشآموزان با این پیام روشن رشد میکنند که مهمترین افراد زندگیشان، یعنی خانواده و معلمان، در یک تیم واحد برای موفقیت آنها تلاش میکنند و این، ارزشمندترین پشتوانه برای هر یادگیرندهای است.
دیدگاه شما در این مورد چیست؟ نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنتها با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.